6 Şubattan beri hayat acımasızca kaldığı yerden devam ediyor. Enkaz altında kalan kızının elini bırakmayan baba, elinde bisküvisiyle çocuklarının çıkmasını bekleyen amca, nişanlısını toprağa gömen adam ve daha birçok şeyi düşündükçe içim acıyor. Başımı yastığa rahatça koyup uyuyamıyorum, uyuyamıyoruz. Depremi birinci dereceden yaşamasak da ikincil travma yaşıyoruz. Bu süreçte çocuklarda görülen belirtilerden ve onların bu durumdan nasıl etkilendiğinden bahsetmek istiyorum.
Deprem sonrası yeni durumla baş edemeyen okul öncesi çocuklar gerileme davranışı sergiler. Gerileme davranışı çocuğun önceki gelişim dönemlerine ait davranışlarını yeniden tekrarlamasıdır.
Bunlara örnek olarak parmak emme, aşırı ilgi bekleme, hırçınlık nöbetleri, altını ıslatma ve dışkı kaçırma gibi davranışlar verilebilir. Bu davranışları yaparak küçüklüklerinde olduğu gibi yetişkinlerin onları daha fazla korumasına dikkat çekerler.
Etraflarındaki insanlara depremle ilgili tekrar tekrar soru sorarlar. Bu sorular bıktırıcı olabilse de amaçları depremi tanımaktır. Yaşadıkları felaketi anlamlandıramadıkları için yetişkinlerden daha fazla etkilenirler. Deprem sonrasında çocukların duygularını paylaşabilecekleri, sorularına cevap alabilecekleri ortam ve kişiler yoksa duygularını bastırmak zorunda kalırlar ve bu da ilerde büyük bir problem olarak karşılarına çıkar. Bu yüzden çocukların içlerindeki korkularını, gerilimlerini oyuna yansıtarak rahatlayabilecekleri oyuncaklı ortamlar hazırlanmalıdır.
YAŞLARA GÖRE ÇOCUKLARDA TRAVMA SONRASI STRES BELİRTİLERİ
0-2 yaş
-daha fazla ağlama ve kucağa alınma ihtiyacı
-ilk sosyal tepkileri yerine getirmede sorun yaşamak
2-7 yaş
-terk edilme korkusu
-çaresiz ve güçsüz hissetme
-oyunlarında felaketin belli kısımlarını sürekli canlandırma
7-14 yaş
-okula konsantrede zorluk
-uyku problemleri
-Yoğun kaygı ve korku hissetme
-yalnız kalma isteği
-sosyal aktivitelerden uzaklaşma
-kurallara karşı gelme
Bu belirtiler anormal duruma verilen normal tepkilerdir. Ancak bu tepkiler altı aydan uzun sürerse, tepkilerde artma yaşanırsa ve günlük yaşama uyumda sorun devam ederse profesyonel yardım alınması gerekebilir.
Kaynak:
1)Ayşenur Meydan
2)Birecik Rehberlik ve Araştırma Merkezi.(2019).Travma ve Krize Müdahale Yol Haritası.
Görseller temsili değildir*
Görsel kaynak: