Çocukların okuma alışkanlığı kazanması ve okumanın meyvelerinden faydalanabilmesi için, en azından belirli bir zihinsel gelişim ve kitap okuma alışkanlığı kazanana kadar onları titizlikle yönlendirmek gerekliliği pedegojik açıdan önemlli bir durumdur. Bu hususta çocukların aileleri içersinde kitap okuma ile ilgili işitsel ve görsel ne bildiklerinin önemli olmasıyla beraber özellikle ilkokul seviyesindeki bir öğrenci için öğretmenin de yönlendirmesi elzem bir konudur.
Toplumumuzdaki okuma alışkanlığı göz önünde bulundurulduğunda ilkokul seviyesindeki bir çok çocuğumuz kitapla genellikle ilk olarak okulda tanışmaktadır. Bu hususta çocuklar için uygulanan bir takım hızlı okuma eğitiminin zararları yadsınamaz durumdadır. Hızlı okumaya değil, anlayacakları biçimde okuma yapmaları telkini daha önemlidir. Tüm bunları göz önünde bulundurarak onları kitapları sevebileceği, kitaplardan sosyal okuma yapabilecekleri, zihinsel gelişimine fayda sağlayacağı, bir takım yeteneklerini fark edebilecekleri ve hatta biricik olduklarını, doğru bir şekilde; direkt öğüt vermeden dolaylama yaparak eğitecek kitaplar seçmeliyiz. Çocuk psikolojisi kitap önerileri açısından en dikkat edilmesi gereken unsurdur. Alternatif dünyalar yaratan ama gerçekle örtüşen kitaplar çocuklar için daha uygun olacaktır. Bir takım ideolojik propagandalardan uzak, çevre dostu, hayvan sever, uyumlu sosyalleşme, başkalarının sınırlarına saygı duyan çocuklar yetiştirebilmek için bunlar gibi temel insani kavramlarla telkinlerde bulunan kitaplar daha doğru seçimler olacaktır.
Çocuklara kitapları sevdirmek amacı ile kitap okuma ödevi vermek onları bir mecburiyete tabii tutmak onların kitaplardan daha da uzaklaşmasına sebep olacaktır. Aynı şekilde kitaplar için edilen beylik sözler de çocukları olumsuz etkileyebilir. Her şeyi deneyimleme imkanı olmayan insanlar için ‘’kitap klavuzdur’’ başkalarının deneyim ve tecrüblerini görebildiğimiz bir araçtır. ‘’Kitap dostunuzdur’’, ‘’kitap her şeydir’’ vs. cümleler kurmak çocukların sosyalliklerinin önünde bir takım engeller arz eder. Onlara kitapları sevdirmek için yegane yöntem onların kitaplarla iştigalini arttırmaktır. Olarla kütüphaneye gitmek yaa da onlarla kitaplar üzerinden edilecek sohbetler onların kitaplara ilgisini arttıracaktır.
Öğretmenlerin çocuklar için seçecekleri kitaplarda dikkat etmesi gereken iki temel husus vardır; Pedagoji ve Edebiyat. Edebiyat kısmı için: Çocuklar için seçilen okuma kitabının dili çocuğun dil gelişimine uygun olmalıdır. Çocukların dil gelişimine uygun olmayan kitaplar onların kitaplardan uzaklaşmasına sebep olacaktır. Kitaplarda işlenen konular onların dikkatini çekecek biçimde kurgulanmış ve işlenmiş olması ne kadar önemliyse konun bilimsel gerçeğe yatkın olması da o kadar önemlidir. Toplumsal değerleri göz önünde bulunduran, kişilik haklarına ve özel alana saygı duyan metinler çocuğun kişisel gelişimi için önem arz etmektedir. Öğüt veren metinler de yetişkinler için bile rahatsız edici olabilir. Doğrudan öğüt verme amacı gütmeyen, ona emirler, tavsiyeler veren kitaplar da seçilmeyecek kitaplar arasındadır. Metinler mutlaka öğretici olmalıdır ama öğretirken boğmamak çocuğu daha uzun süre kitapla iştigal olmasına sebebiyet verecektir.
Kitaplar boş zaman işi değildir, kitaplarla geçirilen vakit kıymetli ve önemlidir. Çocuklar kitaplardan öğrendikleri bir takım deneyim ve tecrübeler ışığında kendilerine her yönden katkı sağlayabilr. En önemlisi de ‘’biricik’’ olduklarını fark etme aracıdır kitap. Farklılıkları fark etmiş çocuklar kendi kıymetlerini bilirler ve bol kitaplı hayatlarında güçlü birer birey olabilirler. Bu bakımdan Öğretmenler, bahsedilen hususlar çerçevesinde seçtiği kitaplarla çocuklara birer hayat pusulası olabilirler.
Kaynakça
-Murat Kaymak, Pedagoji ve Praksis, Eleştirel Pedajoji Dergisi s.6
- Ali Tansu Balcı, Eleştirel Pedagoji ve Türkiye'de Eleştirel Pedagoji Algısı
-Hülya Özdil, Çocuk Edebiyatı
-Bilge Bağcı Ayrancı, Çocuk Edebiyatı Öğretimi
-Erhan Şen, Çocuk Edebiyatı ve Eleştirisi
Yazar İletişim: Şükrü Onur Şahade
Dergi İletişim: www.dusunurlerdergisi.com